Alzheimer Hastalığı Nedir? Belirtileri Nelerdir? Tedavi Var mıdır?

Alzheimer Hastalığı Nedir? Belirtileri Nelerdir? Tedavi Var mıdır? Halk arasında bunama veya unutkanlık olarak adlandırılan Demans; tek bir hastalık olmayıp, bellek ve zihinsel yeteneklerin bozukluğu ile giden hastalıkların hepsine verilen isimdir.

Demans olarak adlandırılan hastalıkların bir kısmı kesin tedavisi olmayan ve geri dönüşü imkansız olan hastalıklar iken (Alzheimer gibi), bazıları tedavi ile düzelebilen hastalıklardır. Tiroid hastalıkları, vitamin eksikliği, depresyon, anksiyete bozukluğu gibi psikiyatrik rahatsızlıklar bunlardan birkaçıdır.

Geri dönüşü mümkün olmayan Demans hastalıklarının çok büyük bir bölümü ilerleyici olup, ne kadar erken saptanırsa uygun tanı ve tedavi ile ilerleyişi yavaşlatılabilir.

Alzheimer Hastalığı Nedir?

Demanslar içinde en büyük yeri tutan hastalık Alzheimer hastalığıdır. Çağımızın hastalığı olarak adlandırdığımız Alzheimer, tabi ki yeni bulunan bir hastalık değildir. Sosyoekonomik değişiklikler ve yaşam şartlarındaki ilerlemelere bağlı olarak; yaşlı nüfusun artması sonucunda, Alzheimer hastalığı sık görülmeye başlanmıştır.

Alzheimer Hastalığının Nedeni Nedir?

Günümüzde halen Alzheimer hastalığının nedeni tam olarak bilinmemektedir. Yaşla beraber her kişide beyin hücre ölümü olmaktadır ama Alzheimer hastalığında beyin hücreleri beklenenden daha  erken ve daha hızlı ölmektedir. Hücre ölümüyle birlikte beyinde küçülme gözlenmektedir.

Alzheimer’dan Korunmak Mümkün Mü?

Alzheimer hastalığının nedeni bilinmediğinden, önlemek için herhangi bir yol yoktur. Bununla birlikte, bunamayı kolaylaştırabilecek bir takım sebepler sayılabilir. Sigara ve alkol kullanımı, diyabet, hipertansiyon ve kolesterol yüksekliği, sakin yaşam, dengesiz beslenme ve stres bunlardan birkaçıdır.

Bu nedenle alınabilecek önlemler şunlardır:

• Sigara ve alkolden uzak durmak,
• Meyve ve sebze ağırlıklı dengeli beslenme,
• Fiziksel egzersiz,
• Düzenli uyku,
• Kan basıncı, şeker ve yağ oranının kontrol altında tutulması,
• Zihni aktif tutmak( kitap okumak, bulmaca çözmek vb. gibi)

Hastalığın Bulguları Nelerdir?

Hastalık erken, orta ve ileri derece olmak üzere 3 evreden oluşur. İlerleyişi ve eşlik eden belirtiler kişiden kişiye değişmektedir. Alzheimer hastalığında birçok belirti ve bulgu olmakla birlikte bunlardan en önemlisi giderek artan bir unutkanlıktır.

Unutkanlığın şekli yakın dönem hafızaya yöneliktir. Yani; en son öğrenilen bilgiler ve yaşanılan olaylar unutulmaktadır. Örneklerle anlatırsak hasta sabah kahvaltıda yediğini hatırlayamayabilir. Markete ekmek almaya gidip, almadan dönebilir. Ocağı veya kapıyı kapatmayı unutabilir. İlerleyen dönemlerde yakın dönem unutkanlık daha da artar. Mesela hasta 5 dakika önce konuştuklarını hatırlayamayıp tekrar anlatır. Yakınlarının isimlerini karıştırmaya başlar. Eşyalarını koyduğu yeri unutur. Erken ve orta dönemde hasta yakınlarının kafasını karıştıran en önemli etmen geçmiş hafızanın korunmasıdır. Hasta 30-40 yıl önceki olayları sanki dün yaşanmış gibi ayrıntısıyla hatırlar ve anlatır. Bu da hasta yakınlarının hastalığı kabullenmemesi olarak karşımıza çıkar.

Unutkanlık dışında eşlik eden belirtiler arasında içe kapanma, isteksizlik, hesap yapmada güçlük, karar vermede zorlanma görülebilir. Bunların yanı sıra işitsel ve görsel halüsinasyon,  şüphecilik,  zarar görme korkusu gibi psikiyatrik bulgular da olabilir. İlerleyen evrelerde ise iştahsızlık ya da aşırı yemek yeme, konuşma bozukluğu, yutma güçlüğü, idrar kaçırma ve yürüme güçlüğü görülebilir.

Alzheimer Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Hastalık başlangıçta başka bir belirti olmadan sadece sinsi bir unutkanlıkla başlayabilir. Bu nedenle her unutkanlığı yaşa bağlamak yanlıştır. Bu ayrım hastanın muayenesi, hasta yakınlarının verdiği bilgi, beyin işlevlerini değerlendiren nöropsikolojik değerlendirme ve gerekirse beyin görüntüleme (MR, BT gibi) tetkiklerin bir araya getirilerek yorumlanmasıyla yapılmaktadır.

Alzheimer Hastalığının Tedavisi Var Mı?

Günümüzde Alzheimer’ın kesin bir tedavisi yoktur. Erken teşhis ve uygun ilaç tedavileri; hastalığın belirtilerini azaltmakta, ilerleyişini yavaşlatmaktadır. Besleyici dengeli bir diyet, yürüyüş gibi fiziksel aktivite, müzik dinleme, kitap okuma ve sosyal hayata katılım hastalığının ilerlemesini yavaşlatır.