Bipolar Bozukluk Nedir? Bipolar Belirtileri ve Tedavileri Nelerdir?

“Bipolar Nedir? Bipolar Bozukluk Nedir? Bipolar Belirtileri ve Tedavileri Nelerdir?” bir çok kişi tarafından merak edilmektedir. Bipolar bozukluk belli bir düzen olmaksızın yineleyebilen mani, depresyon ya da her iki dönemi de kapsayan karma dönemlerle karakterize olan ve bu dönemler arasında kişinin tamamen düzeldiği (ötimik dönem) süreğen seyirli bir duygulanım bozukluğudur.

İUB her iki cinsiyette başlangıç yaşı ve sıklığı benzer olmakla birlikte yaşam boyu yaygınlığı çeşitli çalışmalarda %0,9 – %1,7 arasında bulunmuştur. İUB yeti yitimine neden olan hastalıklar arasında sekizinci sırada yer almaktadır.

Bipolar Bozukluk Sınıflandırılması

İUB, ruhsal bozukluların tanısal ve sayımsal el kitabında İUB I, İUB II, İUB III, başka türlü adlandırılamayan İUB, genel tıbbi duruma veya madde kullanımına bağlı duygu durum bozuklukları, başka türlü adlandırılamayan duygu durum bozuklukları şeklinde sınıflandırılmıştır. DSM IV antidepresan tedavinin yol açtığı mani dönemlerini iki uçlu bozukluk I içine almamış, bu durumu ‘’maddenin neden olduğu mani dönemi’’ tanımı altında ele almıştır .

Bipolar Bozukluk Epidemiyolojisi

Genellikle 15-25 yaşları arasında başlayan İUB’un ilk dönemi sıklıkla depresyon ile karakterizedir.

İUB her iki cinsiyette başlangıç yaşı ve sıklığı benzer olmakla birlikte yaşam boyu yaygınlığı çeşitli çalışmalarda %0,9 – %1,7 arasında saptanmıştır (2,24). Yapılan çalışmalarda İUB alt tiplerinin yaşam boyu yaygınlığı İUB I’ de % 0-2,4, IUB II’ de % 0,3-4,8, siklotimide % 0,5-6,3 olarak saptanmıştır. İUB spektrum kavramı da dâhil edildiğinde bu oran % 6 civarına yükselmektedir.

Erkeklerde mani dönemi ile başlangıç ve sonraki dönemlerin de mani olması, kadınlarda ise depresyon ve karma dönemler daha sıktır. Psikotik özellikli mani dönemlerinin varlığında başlangıç yaşı, erkeklerde daha düşük saptanmıştır.

Geniş kapsamlı çalışmalarda İUB’ ta intihar riskinin 20 kat arttığı, intihar oranının % 15-25 olduğu bildirilmektedir. Kadınlarda, intihar girişimi daha fazladır.

İUB’ta etnik köken ve sosyoekonomik durum risk etmeni olarak saptanmamasına rağmen, evlenmemiş ya da boşanmış kişilerde İUB daha sık görülmektedir. Bu durumun daha çok hastalığın bir sonucu olduğu söylenmektedir.

Bipolar Bozukluk Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Bipolar bozukluk tedavisinde ilk atak sonrası en az 5 yıl koruma tedavisi önerilmektedir. Eğer kişi 2. bir manik-depresif atak yaşarsa ömür boyu koruma tedavisi önerilmektedir. Çünkü her atak bir sonraki atağın olma riskini arttırmakta ve kişinin sosyal ve mesleki işlevselliğinde azalmaya neden olmaktadır. Bipolar bozukluk tedavisinde ilaç tedavisi şarttır. İlaç tedavisinde;

Bipolar Bozuklukta Kullanılan İlaçlar

-Duygudurum düzenleyici ilaçlar

-Antidepresan ilaçlar

-Antipsikotik ilaçlar

-Anksiyolitik ilaçlar kullanılabilmektedir. Ancak antidepresan ilaç kullanımında son derece yakın takip gerekmekte ve mutlaka doz ayarlaması psikiyatrist tarafından yapılmalıdır. Psikiyatrist uygun görmediği müddetçe antidepresanlardan uzak durulmalıdır.

Hatsalığın akut dönemlerinde mani ya depresyon dönemlerinde uygun görülen hallerde elektrokonvulzif tedavi (elektro şok) de son derece etkili ve hızlı bir düzelme sağlamaktadır. Ancak unutulmaması gereken nokta elektroşok tedavisinin hastalığı yok etmediği elektroşok tedavi sonrasında da ilaç tedavisine devam edilmesi gerekmektedir.

Bipolar bozukluk hastalarının sosyal ve mesleki işlevselliğinin arttırılması için tedaviye psikoterapinin de eklenmesi önerilmektedir. Psikoterapi ile kişinin yaşamış olduğu sorunlara müdahale edilmesi stresör faktörlerin azaltılması atak yaşama ihtimalini azaltmaktadır.

Bipolar Bozuklukta Psikoterapi

İUB’ta ilaç tedavisine eklenen psikoeğitim, bilişsel-davranışçı terapi, aile odaklı terapi, kişilerarası ilişkiler ve sosyal ritim terapisi gibi psikoterapötik yöntemlerin tedaviye uyumu, yaşam kalitesini ve işlevselliği arttırdığı bilinmektedir.

Bilişsel davranışçı terapi ile psikoeğitimin yanı sıra hastanın işlevselliği bozuk olan düşüncelerini düzeltmesi, kendisini hastalık belirtileri açısından izlemesi ve belirtilerle baş etmesi sağlanır. Öncelikle depresyon sağaltımı için geliştirilen bilişsel davranışçı ve kişilerarası ilişkiler terapisi depresif dönemlerde, mani döneminden daha etkili bulunmuşlardır.

Özellikle duygu dışavurumu yüksek olan ailelerde faydalı olan aile odaklı terapi ise hastalıkla ilgili bilgilendirmeyi, aile içindeki iletişim becerilerini iyileştirmeyi ve farkındalığı arttırmayı, sorun çözme becerilerini desteklemeyi ve olumsuz duygu dışavurumu ile çatışmayı azaltmayı hedefler.

İdame döneminde ilaç sağaltımına eklenen kişilerarası ilişki sorunlarına odaklanan psikososyal sağaltımların faydalı olduğu ancak destekleyici, dinamik-eklektik terapilerin etkinliğine dair yeterli kanıt saptanamamıştır.

Umarım “Bipolar Nedir? Bipolar Bozukluk Nedir? Bipolar Belirtileri ve Tedavileri Nelerdir?” adlı yazımı beğendiniz. Ayrıca dilerseniz yazmış olduğum diğer tüm makalelere buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.