“Öğrenmenin belli bir yaşı, zamanı ve yeri yoktur.” un bir ifadesi olan hayat boyu öğrenme, yaşamımız boyunca değişik yollarla ve farklı şekillerde bilgi, beceri ve yeterlilikler kazandığımız bir süreçtir. Yani sadece eğitim hayatımızdan değil, okuduğumuz kitaplardan, internetten, sosyal çevremizden, çalışma hayatımızdan kazandığımız tecrübelerden öğrendiklerimiz de bu kapsamdadır.
Öğrenme kavramının çerçevesi düşünüldüğünde iki önemli bileşen karşımıza çıkmaktadır; değişim ve süreklilik. Öğrenme sonucunda davranışlarda değişiklik meydana gelir ve bu değişiklik süreklilik ister. Nitekim hayat döngüsü içerisinde hiçbir şey aynı şekilde kalmaz. Tıpkı gelişimsel süreçler gibi öğrenme kavramı da bir sürekliliğe ihtiyaç duyar. Bu değişim ve süreklilik içinde bulunduğumuz bilgi ve teknoloji çağında oldukça önemli olan yaşam boyu öğrenme kavramına işaret eder.
Geçmişe kıyasla şu an içinde yaşadığımız toplum özünde bir bilgi toplumudur. Eskiden değişim hızı daha yavaş olduğundan insanlar örgün eğitimleri süresince öğrendikleri bilgilerle şartlara ayak uydurmada çok fazla zorluk çekmiyorlardı. Ancak günümüzde hızla üretilip tüketilen bilgiye erişim, gelişen şartlarla daha da karmaşık olmaktadır. Bu da öğrenmeyi, örgün olarak gerçekleşen eğitimin dışına taşırmakta ve dolayısıyla hayat boyu öğrenme zorunlu hale gelmektedir.
Bilindiği üzere bireyler doğdukları andan yaşamlarının sonuna kadar farklı gelişim dönemlerinden geçmektedirler. Hayat boyu öğrenme ile de bireyin farklı gelişim dönemlerine uyum sağlaması için gerekli bilgi ve beceriyi kazanması amaçlanmaktadır. Bireyin hayata uyum sağlaması gereken bu dönemler; çocukluk, gençlik, yetişkinlik, çalışma hayatı, aile kurma, emeklilik, yaşlılık şeklinde sıralanabilir.
Genel olarak öğrenme, sürekliliği olan bir eylemdir. Ancak topluma baktığımızda az önce saydığımız akışın ilk zamanlarında öğrenme ön planda olmasına rağmen sonraki süreçlerde artık öğrenme zor ve önemsiz görülmeye başlanmaktadır. Oysaki günümüz gelişen dünyasını düşündüğümüzde pek çok şeyin artık sanıldığından daha kolay olduğu aşikardır. Yeni bir şey öğrenmek için kursa ya da herhangi bir eğitim kurumuna gitmeden internet aracılığıyla bilgiye erişimi sağlamak ve bu sayede yer-zaman-para açısından tasarruf yapmak pekala mümkündür.
Özetle hayat boyu öğrenme;
- Bireyin, yetişkin hayatında kendini idare etmeye hazırlanmasını sağlama
- Eğitimin, bireyin tüm yaşantısına yayılmasını sağlama
- Bireyin yaşam tecrübesinin, eğitim işlevi görmesini sağlama
- Eğitimin, yaşamın tamamı ile kimlik bulmasını sağlama
- Kişileri bilinmeyen durumlara hazırlama
- Bireylerin sahip oldukları kapasitelerini geliştirmesi
- Hem toplumsal hem de bireysel ihtiyaçları karşılayacak kurumların artırılmasını tetiklemesi
- Geniş bir alanda ve toplumun tamamında etkili olması
açısından gerekli ve önemlidir.
Hayat Boyu Öğrenmenin Etkileri Nelerdir?
- Değişime uyum sağlamayı kolaylaştırır.
- Bireyi topluma dahil eder.
- Toplumda öğrenme kültürü ve farkındalığı oluşur.
- Doğal beceriler geliştirmeyi sağlar.
- Değişen dünyaya ayak uydurmaya yardımcı olur.
- Bilgiyi artırır.
- Bireyin kendine olan saygısını artırır.
- Bakış açısını ve zihni genişletir.
- Meraklı ve araştırmacı bir yapı kazandırır.
- Bireylerin kendilerine saygılarını arttırır.
- Öğrenmeyi öğretir.
- Yeni bir yetenek ve beceri edinmemize fırsatlar sunar.
- Bilgi toplumuna dönüşümü sağlar.
Hayat Boyu Öğrenen Olmak İçin
Bir Çin atasözü der ki: “Öğrenme akıntıya karşı yüzme gibidir, ilerlemediğiniz takdirde gerilersiniz.” Eğer siz de hayat boyu öğrenen olmak istiyorsanız;
- Öğrenmek istediğiniz bilgi ya da beceri ile ilgili bir hedef belirleyin.
- Bu konuda destek alabileceğiniz kişi veya kurumlara ulaşın.
- Sürekli soru sorun, pratik yapın, öğrendiklerinizi aktarın.
- Kendi kendinizi değerlendirin ve eksik yönlerinizi fark edin.
- Planlı olun ve bu plana uyum sağlayın.
- Öğrenme sürecinizi organize edin.
- Teknolojiden faydalanın.
- Karşınıza çıkan fırsatları değerlendirin.
Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle. Bilgiyle kalın.
Diğer bir yazım: Öğrenme Haritaları Nelerdir? Kendini Nasıl Geliştirebilirsin?
