Monosodyum Glutamat Sağlık Üzerine Etkisi

Monosodyum Glutamat Nedir?

Monosodyum glutamat (E 621), et ve ürünlerinde daha çok bulunan aminoasitlerden biri olan

glutamik asitin sodyum tuzudur.

4 temel tat olan tatlı, tuzlu, ekşi ve acı dışında gıdaya 5. temel tat olan umami aromasını

vererek ürünün lezzet özelliklerini güçlendirmekte insanlarda daha sık yeme isteğini

uyandırmaktadır.

Gıda Katkı Maddesi Tanımı ve Sağlık Üzerine Etkisi 

Gıda katkı maddeleri gıdaların mikrobiyolojik bozulmalarını engellemek, dayanıklılığını ve raf

ömrünü uzatmak, besleyici değerini artırmak ve korumak, renk, görünüş, lezzet, koku gibi

duyusal özellikleri düzeltmek gibi birçok amaçla kullanılmaktadır.

Gıda katkı maddelerindeki olumsuzluklar, katılmasına izin verilen katkı maddesinin mevzuata

uygun olarak kullanılmaması, düzenli bir şekilde kontrol edilmemesi, üretici bilincinin

oluşmaması ve risk değerlendirilmelerinin yapılmaması sonucu gıda katkı maddeleri

vücudumuz için zararlı hale gelip sağlığımızı bozmaktadır.

Monosodyum Glutamatın Sağlık Üzerine Etkisi

Monosodyum glutamat beyni uyararak lezzet algısını artırıcı bir etki göstermektedir ve iştah

artışına sebep olmaktadır. Mono sodyum glutamatın vücuda alımı ile baş ağrısı, solunum

bozukluğu, astım, hipertansiyon ve nefes darlığı gibi rahatsızlıkların oluşmasına sebep

olmaktadır.

Monosodyum Glutamat Ve Astım İlişkisi

Astım uyaranların çeşitli havayolu inflamasyonu, geri dönüşümlü solunum yolu tıkanıklığı,

öksürük spazmlar ve artmış hava yolu aşırı duyarlılığı ile karakterize kronik bir solunum

hastalığıdır.

Monosodyum glutamat (MSG) ve astım arasındaki olası ilişki ilk 1981 yılında Allen ve Baker

tarafından araştırılmıştır. Bir çalışmada yemeklerinde MSG kullanan çin lokantasında yemek

yiyen iki sağlıklı yetişkin  bireylerin yemek yedikten 12 saat sonra ikisinde’de astım ataklarının

başladığı belirtilmiştir.

Schwartzstein ve ark. yaptığı bir çalışmaya göre  12 hastaya ağız yoluyla 1,5 g monosodyum

glutamat verilmiş. Verildikten 4 saat sonra hastalarda bronkospazm (Bronş ve bronşçukların

kasılması) geliştiği gözlenmiştir

Bazı hastalarda migren ataklarına sebep olan etkenler vardır bunlardan biride monosodyum

glutamattır.

Monosodyum Glutamat Ve Tansiyon İlişkisi

Yeni doğan bebekler üzerinde yapılan bir çalışmada bebeklerin mamalarına Monosodyum

glutamat katılması bebeklerde hipertansiyon riskini artırmaktadır.

Monosodyum içeren yiyecekler ile beslenen ratlar da tansiyonun stabil olmadığı gözlenmiş ve

buna bağlı olarak ratlar da migren atakları oluşmaktadır.

Ratlar üzerinde yapılan bir çalışmada yeni doğan erkek ratlara 4 mg/kg monosodyum glutamat

verilmiş ve 90 gün sonra ratların arter basıncında artış olduğu gözlenmiştir.

Monosodyum Glutamat Ve Obezite ilişkisi

Obezite başta kalp hastalığı ve inme, hipertansiyon, diyabet gibi birçok hastalığa yakalanma

riskini artırıyor.

MSG merkezi sinir sistemi üzerine etkisi  yüksek bir gıda katkı maddesidir. MSG nöronları

uyararak iştahı artırarak daha fazla yemek yemeğe isteği oluşturmaktadır.

MSG’nin hormonlarımız üzerinde etkisi net bir şekilde biliniyor leptin hormonunu inhibe

ederek tokluk mekanizmamızı bozan monosodyum glutamat bizi daha fazla yemek yemeye

sevk etmektedir. Bu durumun olumsuz sonucu ise obezitedir.

Ratlarda yapılan bir çalışmada on altı haftalık olan ratlara oral yoldan verilen monosodyum

glutamat sonrası ratların vücutlarında yağ birikimi, hiperglisemi ve insülin direncinin geliştiği

rapor edilmiştir. Monosodyum glutamatın Obezite / insülin direnci rahatsızlıkları üzerine

vasküler fonksiyonu bozucu bir etkisi olduğu rapor edilmiştir.

Monosodyum Glutamat ve Uyku Bozukluğu Arasındaki İlişki

Uyku bozukluğu (SDB) solunum obstrüktif uyku apnesi (OSA), santral uyku apnesi ve

periyodik solunum, uyku sırasında meydana gelen anormallikleri, nefes alma sıkıntısı gibi bir

dizi sorunları kapsar.

Normal vücut ağırlığında sahip olup monosodyum glutamat alanlar ile şişman olup

monosodyum glutamat alan bireyler arasında önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Şişman

bireylerin monosodyum glutamat alması sonucu horlama ve uykuda solunum bozukluğu gibi

rahatsızlıklara yakalanma riski daha yüksek olduğu saptanmıştır.

Çin’de yapılan bir araştırmada çin lokantalarında kullanılan monosodyum glutamatın erkek ve

bayanlarda gece uykuya dalamama ve uyku sırasında nefes darlığı geliştiği gözlenmiştir. Uyku

bozukluğuna sebebiyet veren MSG dozunun bir etkisi olmadığı rapor edilmiştir.

Monosodyum Glutamatın Karaciğer Ve Böbrek İle İlişkisi

Yapılan araştırmalara göre farelere günlük ‘lık bir dozda verilen monosodyum glutamat

karaciğer ve böbrek için toksik etki yaratmaktadır.

Ratlara 4 mg/kg monosodyum glutamat verildikten 15 dakika sonrası biyokimyasal analize

bakıldığında ALT ve AST’nin yüksek seviyelerde olduğu saptanmıştır.

Ratlar üzerinde yapılan başka bir çalışmada monosodyum glutamatın ratlarda karaciğer

yağlanmasına sebebiyet verdiği ve karaciğer kanseri riskini artırdığı gözlenmiştir.

Ratlara verilen  monosodyum glutamat  ratlarda böbrek hasarına sebep olduğu ve glomerüler

filtrasyon hızında düşüş gerçekleştiği rapor edilmiştir.

Monosodyum Glutamatın Güvenli Alım Düzeyinin Değerlendirilmesi

Monosodyum glutamata hassasiyet kişiden kişiye değişmektedir. Bu konuda yapılan bilimsel

araştırmalara MSG’a olumsuz reaksiyon gösterenlerin oranı  %2-25 arasındadır.

Günlük tüketilmesi önerilen monosodyum glutamat miktarı (ADI) 0,15 g/kg olarak

saptanmıştır.Yapılan çarpıcı bir araştırma ise bebeklerin mamalarına katılan %0,5 oranında

monosodyum  glutamat bebeklerin mamalarını daha severek yediği saptanmıştır.

Bu konuda yapılan çalışmalar sonucu on iki haftadan küçük bebeklerin mamalarında

monosodyum glutamat kullanımı önerilmemektedir.