Ruam Hastalığı Nedir? İnsanlara Bulaşır Mı? Tedavisi Var Mıdır?

Ruam Hastalığı Nedir? Bu hastalık, sakağı ya da mankafa hastalığı olarak da isimlendirilmektedir. Ruam; başta at, merkep, katır gibi tek tırnaklılar olmak üzere, insan, kedi ve hayvanat bahçelerinde yaşayan yabani hayvanlarda görülen zoonoz bir hastalıktır. Merkep ve katırlarda akut, atlarda ise akut ve kronik olarak seyreder.

Hastalığın etkeni Pseudomonas mallei’dir. Etkenin; fiziksel (ısı, ışık, kuruma) ve kimyasal ( dezenfektanlar ) maddeler ile kemoterapötiklere (antibiyotikler, sülfonamid ve çeşitli ilaçlar ) karşı direnci zayıftır. Su yalaklarında, ruam apsesi irininde, rutubetli ve karanlık yerlerde uzun süre canlı kalabilir.

Ruam Hastalığı Nedeni Nedir?

Genel olarak tek tırnaklı hayvanlarda görülen ruam hastalığı, ölümcül ve tehlikeli bir hastalıktır.

Ruam Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Ruam hastalığı hem atlarda hem de insanlarda farklı bölgelere hücum ederek bu bölgelerde belirtiler gösterebilmektedir. Eğer hastalık akciğerleri hedef alırsa, bu durumda hastalığa yakalananlarda solunum zorluğu başlar. Hastalar, çok çabuk yorulmaya başlarken burunda sıklıkla kanamalar görülebilmektedir. Birçok insanda zayıflama gibi belirtiler de ortaya çıkarır. Burnu hedef aldığında devamlı ancak tek taraflı bir akıntı söz konusu olmaktadır. Her geçen gün akıntı daha yoğun bir hale gelmeye başlar ve son dönemlerinde renk de değiştirebilir. Deriyi hedef aldığında ise apse oluşumunu tetiklemektedir. İlk olarak derinin alt katmanlarında modüllerin meydana gelmesi ile başlar ve sonrasında cildin en üst tabakasında apse oluşumu gerçekleşir.

Ruam Hastalığı Bulaşma Yolları Nelerdir?

Hastalık, hayvanlar arasında direkt ve indirekt yollarla bulaşır. Direkt bulaşma; hasta hayvanların solunum havası, bulaşık suların içilmesi, kirli yataklık, tımar ve koşum takımlarının kullanılmasıyla meydana gelir. İnsanlar hastalığı enfekte hayvanlar ile temas sonucunda alırlar.

Etken vücuda girdikten sonra, lokalizasyon yerine göre Burun, Akciğer veya Deri Ruamı ortaya çıkar.

Hastalık, Atlarda Başlıca Üç Klinik Form Gösterir

1- Akciğer Ruamı: Yavaş gelişen kronik akciğer bozuklukları ile karakterizedir. Solunum güçlüğü vardır, hastalar çabuk yorulur, kanlı burun akıntısı ve zayıflama görülür.

2- Burun Ruamı: Çoğunlukla tek taraflı serömüköz bir akıntıyla başlar, bu akıntı gittikçe irinli bir görünüm kazanır, bazen kan pıhtıları içerir. Mukozada önceleri mısır tanesi büyüklüğünde kırmızı lezyonlar meydana gelir. Kısa zamanda bunları rengi sararır, papül şeklini alır. Daha sonra yerlerinde ülserler meydana gelir. Bunlar çabuk yayılır ve birbirleriyle birleşerek kenarları kemirilmiş görüntüsü veren büyük ülserler oluşturarak derinleşirler. Kıkırdak doku nekroze olabilir. Zamanla ülserler oluşturarak derileşirler. Daha sonra ülserler yerlerinde yıldız şeklinde izler bırakarak iyileşirler. Çene altı lenf yumrusu hipertrofiktir.

3- Deri Ruamı : Deri ve derialtı dokularda ruam nodülleri görülür. Zamanla bu nodüllerin üzerindeki deri nekroze olur ve yüzlek ülserler meydana gelir. Deri altındaki dokularda oluşan nodüller apseleşebilir, fakat bu apseler dışa açılmaz etrafları kapsülle çevrili olarak bulunurlar. Ruamdan ölen hayvanların otopsisi yasaktır. Tanı için klinik semptomlara, alerjik, bakteriyolojik ve serolojik muayenelere başvurulur. Ruam tanısında kullanılan test Mallein Testi’dir.

Ruam Hastalığı İnsanlara Bulaşır Mı?

Hayvanlarda yer alan rahatsızlıkların insanlara bulaşmasında genel olarak, insanların hayvanların etlerini tüketmesi en önemli sebep olmaktadır. Bazı kültürlerde at eti tüketiliyor olsa da ülkemizde genel olarak tüketilmeyen bir hayvandır. Bu aşamada, kaçak olarak getirilen at etlerini farkında olmadan yiyen kişilerde ruam hastalığı meydana gelebilir. Bunun yanı sıra hayvanların tımar takımlarının ya da benzeri eşyalarının temizlenmeden insanlar ile direkt temas etmesi durumunda bulaşabilmektedir. Araştırmalar, bulaşık sularının içilmesi ile de bu rahatsızlığın ortaya çıktığını göstermektedir. Bu sebeple at sahiplerinin çok dikkatli olması ve gerekli önlemleri alması gerekir.

Ruam Hastalığı Teşhis, Tedavi Yolları/ Sağaltım:

İntradermal Mallein Testi için boyun derisi tıraş ve dezenfekte edilir, kompasla deri kalınlığı ölçülerek kaydı yapılır. Deri içine 0.2 cc Mallein enjekte edilir. Reaksiyon 72 saat sonra okunur.

Değerlendirme şu şekilde yapılır; Mallein enjekte edilen yerdeki kalınlaşma 5 mm’ den fazla ise pozitif, 3-5 mm ise şüpheli, 0-2.9 mm ise negatif kabul edilir. Mallein testi uygulanan hayvanlara ancak testten iki ay sonra serolojik olarak muayene yapılmalıdır.

Ruam hastalığının tedavisi insan ve hayvan sağlığı için tehlikeli olduğundan yasaklanmıştır. Hasta hayvanlar tazminatlı olarak itlaf edilirler.

Bu hastalığın tedavisinde insanlarda, antibiyotik kullanımı esas alınır. Yoğun bir antibiyotik kullanımı ile birlikte hastalığın belirtileri ortadan kalkmaya başlar. Bu aşamada apseler tıraşlanarak deriden uzaklaştırılır ve derinin tekrar iyileşerek eski haline gelmesi için özel işlemler uygulanır.

Umarım yazımı beğenmişsinizdir. Ayrıca dilerseniz veterinerlikle ilgili diğer yazdığım tüm yazılara buraya tıklayarak erişebilirsiniz.